Bạn có muốn hạnh phúc hơn, có nhiều ảnh hưởng hơn, đưa ra quyết định tốt hơn và trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả hơn? Sự tự nhận thức là cơ bắp quan trọng nhất mà bạn cần phát triển. Đó là điều sẽ giúp bạn luôn hướng tới mục tiêu trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình và là nhà lãnh đạo tốt nhất mà bạn có thể trở thành.
Lợi ích của sự tự nhận thức cũng đa dạng tùy theo từng cá nhân, và các ví dụ bao gồm tăng ảnh hưởng, quan điểm tốt hơn và các mối quan hệ bền chặt hơn. Hãy tìm hiểu xem tự nhận thức là gì và cách phát triển nó.
Nội dung
Tự nhận thức là gì?
“Tự nhận thức là khả năng tập trung vào bản thân và cách hành động, suy nghĩ hoặc cảm xúc phù hợp hoặc không phù hợp với các tiêu chuẩn bên trong. Nếu bạn tự nhận thức cao, bạn có thể đánh giá bản thân một cách khách quan, quản lý cảm xúc, điều chỉnh hành vi với các giá trị và hiểu chính xác cách người khác nhìn nhận về bạn.”
Nói một cách đơn giản, những người có khả năng tự nhận thức cao có thể diễn giải hành động, cảm xúc và suy nghĩ của họ một cách khách quan.
Đó là một kỹ năng hiếm có, vì nhiều người trong chúng ta bị cuốn vào những diễn giải dựa trên cảm xúc về hoàn cảnh. Phát triển sự tự nhận thức là rất quan trọng vì nó cho phép các nhà lãnh đạo đánh giá sự phát triển và hiệu quả của họ và thay đổi hướng đi khi cần thiết.
Hai trạng thái nhận thức về bản thân
Có hai loại tự nhận thức riêng biệt, công khai và riêng tư.
Tự nhận thức trước công chúng
Nhận thức được cách chúng ta có thể xuất hiện trước người khác. Vì ý thức này, chúng ta có nhiều khả năng tuân thủ các chuẩn mực xã hội và cư xử theo cách được xã hội chấp nhận.
Mặc dù có những lợi ích đối với loại nhận thức này, nhưng cũng có nguy cơ rơi vào trạng thái tự ý thức. Những người đặc biệt cao trong đặc điểm này có thể dành quá nhiều thời gian để lo lắng về những gì người khác nghĩ về họ.
Tự nhận thức cá nhân
Có thể nhận thấy và phản ánh trạng thái bên trong của một người. Những người có sự tự nhận thức về bản thân là những người sống nội tâm, tiếp cận cảm xúc và phản ứng của chính bản thân với sự tò mò.
Ví dụ, bạn có thể nhận thấy mình đang căng thẳng khi chuẩn bị cho một cuộc họp quan trọng. Nhận thấy những cảm giác thể chất và quy chúng một cách chính xác cho sự lo lắng về cuộc họp sẽ là một ví dụ về sự tự nhận thức cá nhân.
Khi sự tự nhận thức chuyển thành ý thức về bản thân, chúng ta miễn cưỡng chia sẻ những khía cạnh nhất định của bản thân. Chúng làm cho bản thân phát triển một tính cách thiếu tính xác thực.
Tại sao tự nhận thức lại quan trọng?
Một nghiên cứu bản chất của sự tự nhận thức của nhà tâm lý học Eurich:
- Nghiên cứu của họ chỉ ra rằng khi hướng nội, chúng ta có thể làm rõ các giá trị, suy nghĩ, cảm xúc, hành vi, điểm mạnh và điểm yếu. Chúng ta có thể nhận ra ảnh hưởng mà chúng ta có đối với người khác.
- Nghiên cứu cho thấy những người có khả năng tự nhận thức sẽ hạnh phúc hơn và có các mối quan hệ tốt hơn.
- Những người này cũng trải nghiệm cảm giác kiểm soát cá nhân và xã hội cũng như sự hài lòng trong công việc cao hơn.
Khi chúng ta hướng ngoại, chúng ta hiểu cách mọi người nhìn chúng ta. Những người nhận thức được cách mọi người nhìn nhận họ có nhiều khả năng đồng cảm với những người có quan điểm khác nhau. Các nhà lãnh đạo có nhận thức về bản thân phù hợp với nhận thức của người khác có nhiều khả năng trao quyền, bao gồm và công nhận người khác.
Lợi ích của sự tự nhận thức
Như chúng ta đã đề cập trước đó, tăng cường sự tự nhận thức có nhiều lợi ích. Tuy nhiên, các lợi ích này sẽ phụ thuộc vào mỗi cá nhân – bởi vì mỗi cá nhân khác nhau sẽ có những trải nghiệm sống và kinh nghiệm sống khác nhau.
Dưới đây là một số ví dụ về lợi ích phổ biến của sự tự nhận thức:
- Tự nhận thức cho chúng ta sức mạnh để ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng trong cuộc sống, công việc và học tập.
- Tự nhận thức giúp chúng ta trở thành những người ra quyết định tốt hơn – mang lại cho chúng ta sự tự tin hơn – vì vậy, kết quả là chúng ta giao tiếp một cách rõ ràng và có mục đích hơn.
- Tự nhận thức cho phép chúng ta hiểu mọi thứ từ nhiều khía cạnh khác nhau và nhiều góc nhìn khác nhau.
- Tự nhận thức giải phóng chúng ta khỏi những giả định và thành kiến.
- Tự nhận thức giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ tốt hơn.
- Tự nhận thức cho chúng ta khả năng lớn hơn để điều chỉnh cảm xúc.
- Tự nhận thức làm giảm căng thẳng.
- Tự nhận thức làm cho chúng ta hạnh phúc hơn.
Khoảng cách về nhận thức bản thân là gì?
Tự nhận thức là một yếu tố chính trong thuật ngữ lãnh đạo đương đại. Mặc dù nhiều nhà lãnh đạo sẽ khoe khoang về mức độ tự nhận thức của họ, nhưng chỉ có 10 đến 15 phần trăm dân số phù hợp với tiêu chí.
Nhiều người trong chúng ta lớn lên với thông điệp rằng bạn không nên bộc lộ cảm xúc, vì vậy chúng ta cố gắng phớt lờ hoặc kìm nén chúng. Với những cảm xúc tiêu cực, điều đó không tốt cho chúng ta. Chúng ta hoặc nội tâm hóa chúng (dẫn đến tức giận, oán giận, chán nản và cam chịu) hoặc chúng ta ngoại hóa chúng và đổ lỗi, hạ thấp hoặc bắt nạt người khác.
Thiếu tự nhận thức có thể là một khuyết tật đáng kể trong lãnh đạo. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Adam D. Galinsky cho thấy rằng thông thường, khi các giám đốc điều hành thăng tiến trong công ty, họ trở nên tự tin và tự tin hơn. Mặt khác, họ có xu hướng trở nên thu mình hơn và ít có khả năng xem xét quan điểm của người khác.
Trong một nghiên cứu riêng biệt, các nhà nghiên cứu Canada đã xem xét hoạt động của não ở những người nắm giữ quyền lực. Họ tìm thấy bằng chứng sinh lý học để kết luận rằng khi sức mạnh tăng lên, khả năng đồng cảm với người khác giảm đi. Họ trở nên ít có khả năng xem xét nhu cầu và quan điểm của người khác. Về cơ bản, những nhà lãnh đạo này không nghĩ rằng họ cần phải thay đổi và thay vào đó, họ yêu cầu sự thay đổi từ những người khác.
Làm thế nào để nhận biết một người có sự Tự nhận thức?
Nếu bạn muốn biết mức độ tự nhận thức, Trung tâm iNLP có 12 câu hỏi trắc nghiệm sẽ cho bạn biết mức độ tự nhận thức và bạn có thể làm gì để cải thiện điều đó. Đánh giá dựa trên nghiên cứu và được phát triển bởi Mike Bundrant, một huấn luyện viên ngôn ngữ thần kinh và huấn luyện viên cuộc sống.
Bản kiểm tra các điểm mạnh trong hành động (VIA-IS) là một công cụ tuyệt vời để bạn sử dụng nhằm xác định các điểm mạnh vượt trội và được cung cấp miễn phí trên trang web của VIA. Nó đo lường câu trả lời qua sáu hạng mục lớn với tổng cộng 24 điểm mạnh. Thực hiện đánh giá và bạn sẽ tạo một báo cáo xác định 5 điểm mạnh hàng đầu và cách bắt đầu tối ưu hóa chúng.
Làm thế nào để trở thành một người tự nhận thức hơn
Hình dung chính mình
Hình dung phiên bản tốt nhất của chính bạn.
“Bản thân lý tưởng phản ánh hy vọng, ước mơ, nguyện vọng và nói lên các kỹ năng, khả năng, thành tích và thành tựu mà chúng ta mong muốn đạt được.” (Higgins, 1987; Markus & Nurius, 1986.)
Khi bạn phát huy thế mạnh để trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình, bạn có thể sử dụng bản thân được lý tưởng hóa này để tiếp tục đi đúng hướng và không bị phân tâm bởi những thất bại và trở ngại khác.
Đặt câu hỏi “What / cái gì”
Cốt lõi của sự tự nhận thức là khả năng tự phản ánh.
Tuy nhiên, hầu hết mọi người đang suy ngẫm sai cách. Vấn đề là, chúng ta tự hỏi mình những câu hỏi sai. Trong nỗ lực giải quyết xung đột nội bộ, chúng ta hỏi, “Why / Tại sao?”. Tuy nhiên, không có cách nào để trả lời câu hỏi đó vì chúng ta không có quyền truy cập vào vô thức. Thay vào đó, chúng ta tạo ra các câu trả lời có thể không chính xác.
Sự nguy hiểm của câu hỏi “tại sao” là nó đưa chúng ta xuống hố sâu của những suy nghĩ tiêu cực. Chúng ta tập trung vào những điểm yếu và sự bất an.
Hãy xem trường hợp của Amy, một giám đốc cấp dưới mới gặp khó khăn trong việc phát biểu tại các cuộc họp. Cô ấy có thể giải thích kinh nghiệm với bản thân bằng cách nghĩ, “Tôi không phát biểu tại các cuộc họp vì tôi quá thấp trong chuỗi thức ăn của công ty. Sẽ không ai lắng nghe tôi.”
Việc hỏi “câu hỏi What” đặt chúng ta vào không gian khách quan và rộng mở để xem xét tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến một kết quả cụ thể. Ví dụ: thay vì “Tại sao tôi không phát biểu tại các cuộc họp?” chúng ta có thể hỏi:
- “Động lực giữa các cá nhân trong phòng là gì?”
- “Tôi đã trải qua điều gì trong cơ thể mình vào thời điểm đó?”
- “Điều gì đã xảy ra khiến tôi đi vào câu chuyện cũ là không đủ tốt?”
- “Tôi có thể làm gì để vượt qua nỗi sợ phải lên tiếng?”
Kiểu xem xét nội tâm này cho phép chúng ta xem xét các hành vi và niềm tin về bản chất của chúng. Với khả năng tự nhận thức, chúng ta có thể xem xét những khuôn mẫu và câu chuyện cũ không phù hợp với mình, sau đó chúng ta có thể tiếp tục. Việc đặt những câu hỏi phù hợp giúp chúng ta đưa ra những lựa chọn khác nhau mang lại những kết quả khác nhau.
Amy quyết định lập một kế hoạch vì bây giờ cô ấy hiểu rằng cô ấy có cơ hội khắc phục vấn đề.
- Cô ấy sẽ tìm hiểu thêm về nội dung và mục tiêu của cuộc họp sắp tới để trở nên tự tin hơn về cách cô ấy có thể đóng góp.
- Thay vì mải mê tưởng tượng xem người khác đang nghĩ gì về mình, cô ấy sẽ tích cực lắng nghe các dấu hiệu để đặt những câu hỏi có ý nghĩa nhằm thúc đẩy cuộc trò chuyện.
- Với nhận thức cao hơn về các tín hiệu mà cơ thể đang báo hiệu cho cô ấy sự sợ hãi và lo lắng, cô ấy sẽ đặt tên cho cảm xúc vào lúc này và chọn cách không bị nó lấn át – một bước tiến lớn để nhận thức về bản thân.
Tăng cường trí não
Amygdala, còn được gọi là não nguyên thủy, là phần đầu tiên của não phát triển ở người. Nó hoạt động như một loại radar báo hiệu sự cần thiết phải chạy trốn hoặc chống trả. Phần não đó có kỹ năng lường trước nguy hiểm và phản ứng trước khi chúng ta có thể gọi tên một cảm xúc tiêu cực. Tim chúng ta đập thình thịch, bụng thắt lại và cơ cổ căng lên.
Phản ứng của cơ thể bạn là một sợi dây tín hiệu cho vỏ não trước trán đăng ký hoặc gọi tên một cảm xúc tiêu cực. Nếu bạn mang lại nhận thức về trạng thái thể chất, vào lúc này, bạn có thể nhận ra cảm xúc khi nó đang diễn ra. Trở nên khéo léo trong việc này sẽ kích hoạt lại bộ não.
Đặt tên cho cảm xúc là rất quan trọng trong việc ra quyết định. Khi để cảm xúc lấn át, chúng ta có thể đưa ra những quyết định tồi tệ với những hậu quả không lường trước được. Đặt tên cho cảm xúc cho phép chúng ta đứng ở góc độ “người thứ ba” để đứng lại và đánh giá khách quan hơn những gì đang diễn ra.
Ví dụ, Bạn, một người tự nhận thức, đang nói chuyện với ai đó và nhận được một số phản hồi tiêu cực. Trái tim bắt đầu chạy đua, và bạn đang cảm thấy bị đe dọa. Bạn nói với chính mình, “Tôi cảm thấy như người này đang tấn công tôi.” Tuy nhiên, trước khi bạn khóc hoặc nổi cơn thịnh nộ, bạn hãy dừng lại và lắng nghe người đó. Bạn phát hiện ra rằng người này có ít nhất một điểm tốt và bắt đầu một cuộc trò chuyện khác, một cuộc trò chuyện mang lại sự hài lòng và hiệu quả cho cả hai bên.
Hỏi người khác về nhận thức của họ về bạn
Bây giờ bạn đã phát hiện ra rằng phản hồi không nhất thiết phải đáng sợ, hãy hỏi những người khác xem họ nhìn nhận bạn như thế nào trong những tình huống nhất định. Tìm hiểu cụ thể sẽ giúp cung cấp cho bạn phản hồi cụ thể nhất. Hãy dũng cảm và hỏi họ xem họ muốn thấy bạn cư xử như thế nào.
Bài tập: Chọn ra (các) tình huống bạn muốn nhận phản hồi và liệt kê chúng.
- Làm hai cột.
- Cột A: Cách tôi nhìn nhận bản thân
- Cột B: Cách người khác nhìn nhận tôi
- Ở Cột A, hãy liệt kê các từ để mô tả thái độ và hành vi vào thời điểm đó.
- Sau đó, yêu cầu đối tác phản hồi làm điều tương tự và ghi lại những phản hồi đó vào Cột B.
Tìm ra sự khác biệt – lúc này bạn sẽ nhận thấy những điểm mù trong nhận thức của bản thân mình.
Viết nhật ký
Viết nhật ký là một cách tuyệt vời để chú ý đến những gì đang diễn ra trong cuộc sống riêng tư và công khai. Nó cũng sẽ giúp bạn nhận ra các trường hợp phù hợp với bạn hoặc không. Bạn có thể sử dụng những lời nhắc này:
- Hôm nay tôi đã làm gì tốt?
- Tôi đã phải đối mặt với những thách thức nào?
- Tôi đã cảm thấy gì?
- Tôi đã trả lời như thế nào? Khi nhìn lại, liệu tôi có phản ứng khác đi không?
- Tôi đã sử dụng điểm mạnh nào để giúp tôi tập trung vào phiên bản tốt nhất của bản thân?
- Dự định của tôi cho ngày mai là gì?
Thực hành chánh niệm
Chánh niệm là một thực hành. Nó giúp bạn nhận thức được những gì đang diễn ra trong tâm trí, cơ thể và môi trường. Thiền là một trong số ít các phương pháp thực hành mà bạn có thể áp dụng vào cuộc sống hàng ngày và thực hành chánh niệm là một công cụ tuyệt vời để phát triển khả năng tự kiểm soát tốt hơn.
Dưới đây là một số ý tưởng về các hoạt động chánh niệm để bạn bắt đầu:
- Tập thở sâu
- Đặt tên có những điều và những cảm xúc bên trong và xung quanh bạn
- Tổ chức không gian
- Tham gia các hoạt động như Vẽ, Yoga, Chơi một loại nhạc cụ …
Con đường tự nhận thức là một hành trình. Những người tự nhận thức rõ nhất thấy mình đang tìm kiếm sự thành thạo hơn là ở một đích đến cụ thể. Khi bạn tiến lên trong việc phát triển khả năng tự nhận thức, hãy thường xuyên tự hỏi bản thân: “Làm thế nào bạn sẽ hướng tới phiên bản tốt nhất của chính mình ngày hôm nay?”
