Hầu hết mọi người tin rằng: trưởng thành đi kèm với tuổi tác.
Và mặc dù nghiên cứu cho thấy rằng sự trưởng thành về cảm xúc sẽ cải thiện theo tuổi tác, nhưng điều đó không đúng với tất cả mọi người.
Bạn có thể cảm thấy bế tắc trên hành trình trưởng thành về mặt cảm xúc – hoặc không biết mình đang ở đâu trong quá trình trưởng thành. Đơn giản là bạn cần học cách cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc của mình.
Hãy xem lại sự trưởng thành về mặt cảm xúc là gì, sự non nớt bắt nguồn từ đâu và các dấu hiệu của sự trưởng thành về mặt cảm xúc để đánh giá sự tiến bộ.
Nội dung
Trưởng thành về cảm xúc là gì?
Trưởng thành về cảm xúc có nghĩa là có khả năng tự kiểm soát để quản lý cảm xúc của mình. Là một cá nhân trưởng thành về mặt cảm xúc, bạn không coi cảm xúc là điểm yếu – thay vào đó, bạn coi trọng cảm xúc và không cố che giấu. Thừa nhận cảm xúc và học hỏi từ kinh nghiệm trong quá khứ – ngay cả khi bạn đấu tranh để từ bỏ chúng – có nghĩa là bạn có trí tuệ cảm xúc mạnh mẽ.
Một phần của sự trưởng thành về cảm xúc là hiểu rằng đó là một quá trình liên tục. Bạn không thể trưởng thành về mặt cảm xúc trong một tuần và mang danh hiệu đó suốt đời. Nó đòi hỏi nỗ lực bền vững để tiếp tục phát triển qua tất cả các giai đoạn của cuộc đời.
Giống như bất kỳ loại trưởng thành nào, trưởng thành là một quá trình liên tục trong suốt cuộc đời:
- Thể chất: Cơ thể bạn trải qua bốn giai đoạn trưởng thành để phát triển từ một đứa trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh thiếu niên, rồi người lớn.
- Tinh thần: Bạn phát triển các kỹ năng nhận thức của mình, chẳng hạn như cách lập luận thông qua các vấn đề hoặc xử lý thông tin.
- Tình cảm: Khi bạn già đi và phát triển, bạn sẽ kiểm soát cảm xúc của mình tốt hơn. Ví dụ, bạn có thể chuyển từ những phản ứng cảm xúc như nổi cơn thịnh nộ khi còn nhỏ, sang thể hiện bản thân bằng lời nói và dành thời gian để suy ngẫm về hành động của mình khi còn là một thiếu niên.
Bạn không thể trưởng thành về mặt cảm xúc trong một tuần và mang danh hiệu đó suốt đời. Nó đòi hỏi nỗ lực bền vững để tiếp tục phát triển qua tất cả các giai đoạn của cuộc đời.
Dấu hiệu của sự non nớt về cảm xúc
Sự non nớt về cảm xúc thể hiện trong nhiều tình huống khác nhau, dưới đây là bốn dấu hiệu của sự non nớt về cảm xúc để xem xét:
- Không có khả năng thể hiện cảm xúc.
- Đổ lỗi cho người khác.
- Không yêu cầu giúp đỡ.
- Không phản ứng tốt với căng thẳng.
Các yếu tố góp phần vào sự non nớt về cảm xúc
Tìm hiểu nguyên nhân gây ra sự non nớt về cảm xúc sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách trưởng thành. Dưới đây là một vài yếu tố góp phần vào sự non nớt về cảm xúc:
- Chấn thương thời thơ ấu.
- Trí tuệ cảm xúc.
- Định nghĩa của sự thất bại.
- Khả năng chánh niệm – sống với hiện tại.
- Ý thức về bản thân và bản sắc.
Những yếu tố đó có vẻ hơi mơ hồ. Hãy xem xét một số ví dụ về phản ứng cảm xúc:
- Bạn thấy mình đang tranh cãi với anh chị em của mình. Bạn có dành thời gian để xem xét cảm xúc của mình và suy nghĩ trước khi nói điều gì đó với họ không, hay bạn để cảm xúc tiêu cực tràn ra và đổ lỗi cho anh chị em của mình về cuộc tranh cãi – đưa ra những lý lẽ tương tự trong quá khứ – trong khi từ chối nhận trách nhiệm?
- Cấp trên đã cho bạn một số phản hồi về công việc và hầu hết là tiêu cực. Bạn có thừa nhận rằng đây không phải là công việc tốt nhất nhưng nhận được phản hồi này sẽ giúp bạn phát triển hay bạn đổ lỗi cho một thành viên trong nhóm vì đã làm bạn mất tập trung và gọi cấp trên là thô lỗ vì đã đưa ra phản hồi gay gắt?
Thể hiện trách nhiệm giải trình chứng tỏ rằng bạn không sợ phạm phải và học hỏi từ những sai lầm của bản thân, đó là dấu hiệu của sự trưởng thành về mặt cảm xúc. Nếu bản năng là phòng thủ trong bất kỳ hình thức đối đầu nào, điều đó có thể cho thấy rằng bạn không ở đúng vị trí, thành thật về hành động và cảm xúc của bạn.
Dành thời gian để hiểu bản thân, thói quen và kinh nghiệm trong quá khứ sẽ giúp bạn xác định chính xác điều gì đang ngăn cản bạn trưởng thành.
Cha mẹ chưa trưởng thành về mặt cảm xúc
Hãy nhớ lại ngôi nhà mà bạn đã lớn lên và những người có ảnh hưởng đến bạn nhiều nhất: bố mẹ bạn. Lớn lên với cha mẹ chưa trưởng thành về mặt cảm xúc sẽ định hình rất nhiều cho sự trưởng thành về mặt cảm xúc của chính bạn. Bạn trở nên quen với những hành vi non nớt và phản ứng cảm xúc mà không có hình mẫu tích cực.
Cha mẹ chưa trưởng thành về mặt cảm xúc thường tạo ra một mối quan hệ mà nhu cầu tình cảm của bạn không được đáp ứng. Họ không cảm thấy thoải mái khi chia sẻ cảm xúc của họ với bạn, nghĩa là bạn không hình thành mối quan hệ tin cậy. Nếu không có sự thân mật và kết nối này, bạn sẽ không cảm thấy an toàn hoặc được hỗ trợ.
Những bậc cha mẹ như vậy khiến bạn cảm thấy như sự tương tác của bạn là một chiều, rằng nhu cầu của họ luôn đến trước bạn và bạn không thể bày tỏ cảm xúc của mình. Điều này có thể cản trở sự phát triển cá nhân vì bạn có thói quen sợ hãi khi thể hiện cảm xúc.
Nhà tâm lý học lâm sàng Lindsay Gibson đã phát hiện ra rằng: các bậc cha mẹ chưa trưởng thành về mặt cảm xúc gây tổn hại về tinh thần và cảm xúc cho những đứa trẻ sẽ ở bên họ cho đến khi trưởng thành.
Dưới đây là một số cách mà việc nuôi dạy con chưa trưởng thành về mặt cảm xúc tác động đến bạn:
- Tạo cảm giác tức giận, phản bội và oán giận.
- Tạo cảm giác về vấn đề cô đơn và niềm tin.
- Gây khó khăn cho việc thiết lập ranh giới lành mạnh với người khác
- Làm tổn thương lòng tự trọng và lòng trắc ẩn.
- Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo lắng.
Bạn cũng có thể cảm thấy thất vọng về cha mẹ vì đã không trưởng thành về mặt cảm xúc. Khi còn nhỏ, bạn trông cậy vào cha mẹ để hỗ trợ các nhu cầu tình cảm, và cha mẹ không đáp ứng được nhu cầu đó. Có thể khó vượt qua cảm giác này, nhưng bạn có khả năng cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc của chính mình cho hiện tại và tương lai.
Cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc là một hành trình quan trọng đòi hỏi bạn phải tự nhận thức. Đối mặt với những cảm xúc mà bạn đã kìm nén là một đòi hỏi khắt khe – đôi khi bạn có thể cảm thấy mệt mỏi, nhưng điều đó không sao cả.
Làm thế nào để cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc
Cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc là một hành trình quan trọng đòi hỏi bạn phải tự nhận thức. Đối mặt với những cảm xúc mà bạn đã kìm nén là một đòi hỏi khắt khe – đôi khi bạn có thể cảm thấy mệt mỏi, nhưng điều đó không sao cả. Hãy nhớ nghỉ ngơi khi bạn cố gắng hướng tới sự phát triển cá nhân. Đây là thời gian để tập trung vào bản thân và nhu cầu của mình, nhưng bạn không thể quên chăm sóc bản thân trong suốt chặng đường.
Dưới đây là năm lời khuyên giúp bạn cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc :
1. Phát triển tư duy cầu tiến
Tư duy cầu tiến là rất quan trọng khi bạn thiết lập và hướng tới các mục tiêu vì nó hoan nghênh việc học hỏi và cải tiến cần thiết để tiến bộ. Tập trung vào việc liên tục cải thiện và phát triển bản thân hơn là soi mói những thất bại và thiếu sót.
2. Đặt ranh giới lành mạnh
Bạn bè và gia đình có thể có thói quen đi quá giới hạn và khiến bạn không thoải mái, nhưng bạn có thể hạn chế hành vi đó trong tương lai.
Đặt ra những ranh giới lành mạnh giúp bạn luôn ghi nhớ sức khỏe và khiến bạn cảm thấy an toàn. Giữ vững những ranh giới này là dấu hiệu của sự trưởng thành về mặt cảm xúc bởi vì bạn đang tôn trọng cảm xúc của mình bằng cách đứng lên bảo vệ chính mình.
3. Hiểu cảm xúc của bạn
Để trưởng thành về mặt cảm xúc, bạn cần hiểu cảm xúc của mình.Khi bạn hiểu điều gì khiến bạn tức giận, buồn bã hoặc phấn khích, bạn có thể sử dụng điều đó để tạo lợi thế cho mình thay vì trả đũa khi có dấu hiệu tiêu cực đầu tiên. Hãy tự hỏi bản thân điều gì khiến bạn tức giận hoặc khó chịu và tại sao.
4. Chịu trách nhiệm những sai lầm
Bạn sẽ phạm sai lầm theo thời gian. Nhưng cách bạn xử lý những sai lầm đó và chịu trách nhiệm mới là điều quan trọng nhất khi bạn đang cố gắng trưởng thành về mặt cảm xúc. Lần tới khi bạn phạm sai lầm, hãy xin lỗi về lỗi sai mà không viện cớ cho bản thân. Xem mỗi sai lầm như một cơ hội học tập để mở rộng các kỹ năng và tìm hiểu thêm về bản thân.
5. Tìm một hình mẫu
Hãy quan sát cách mọi người xử lý các tình huống khó khăn và cách mọi người tôn trọng cảm xúc của mình. Nó có thể cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về những thói quen tốt hơn để hình thành và truyền cảm hứng cho bạn tiếp tục làm việc để phát triển sự trưởng thành của mình.
Trưởng thành về mặt cảm xúc
Làm việc để học cách cải thiện sự trưởng thành về cảm xúc của bạn là điều khó khăn.
Trưởng thành về mặt cảm xúc không xảy ra khi bạn đến một độ tuổi nhất định. Đó là điều bạn cần hướng tới mỗi ngày.
Nhưng giờ, bạn đã hiểu trưởng thành về mặt cảm xúc nghĩa là gì, bạn nên ngừng kìm nén cảm xúc và sợ bị tổn thương. Sự trưởng thành về cảm xúc giúp bạn giao tiếp tốt hơn với người khác, có những mối quan hệ lành mạnh hơn và thể hiện bản thân một cách rõ ràng.
Quá trình giáo dục của bạn có thể khiến bạn cảm thấy việc thể hiện cảm xúc là một điều xấu dẫn đến xung đột, nhưng thực tế không phải vậy.
Tiến về phía trước, biết rằng đừng bao giờ xấu hổ về cảm xúc của bản thân. Cảm xúc của bạn là đúng với bạn và bạn càng trưởng thành, bạn càng chấp nhận bản thân nhiều hơn. Hành trình này ban đầu sẽ khó khăn, nhưng nó sẽ trở nên dễ dàng hơn theo thời gian – và nó rất đáng để đầu tư.
