Cuộc sống hiện đại khiến chúng ta luôn bị cuốn vào những kế hoạch, mục tiêu và kỳ vọng cao đối với bản thân. Không ít lần bạn thức dậy vào buổi sáng với một nguồn năng lượng dồi dào, lập ra một danh sách dài những việc cần làm và cảm thấy tràn đầy quyết tâm để chinh phục chúng.
Tuy nhiên, khi màn đêm buông xuống, bạn nhận ra rằng mình chưa hoàn thành được hết mọi thứ như mong đợi. Cảm giác thất vọng, tiếc nuối và hối hận bắt đầu xuất hiện. Điều này có lẽ không còn xa lạ với nhiều người, và thực tế, nó có những cơ sở khoa học đứng sau. Hãy cùng tìm hiểu vì sao điều này xảy ra và cách khắc phục để mỗi ngày trôi qua một cách hiệu quả hơn.
Nội dung
Động Lực Buổi Sáng Có Thực Sự Giúp Ta Hoàn Thành Công Việc?
Khi một ngày mới bắt đầu, cơ thể và tâm trí chúng ta thường ở trạng thái tràn đầy sinh lực. Điều này không chỉ đơn giản là cảm giác, mà thực tế có liên quan đến hoạt động sinh học của cơ thể. Sau một giấc ngủ đủ giấc, não bộ có thời gian để nghỉ ngơi, tái tạo và tối ưu hóa chức năng hoạt động.
Một nghiên cứu của Roy Baumeister về “Sức mạnh ý chí” chỉ ra rằng ý chí của con người giống như một nguồn năng lượng có thể tiêu hao. Khi bạn vừa thức dậy, ý chí và sự kiểm soát bản thân ở mức cao nhất, giúp bạn cảm thấy có động lực mạnh mẽ để đặt ra những kế hoạch lớn lao.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ động lực không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự thành công. Mặc dù bạn có thể cảm thấy tràn đầy quyết tâm vào buổi sáng, nhưng nếu không có một kế hoạch thực tế và phương pháp hợp lý, rất có thể đến cuối ngày, bạn sẽ không thể hoàn thành những gì đã đặt ra.
Một khảo sát của OnePoll năm 2020 cho thấy rằng 74% người tham gia đặt ra những mục tiêu cao vào buổi sáng, nhưng chỉ có 15% trong số họ thực sự đạt được tất cả những gì mình mong muốn. Điều này cho thấy động lực buổi sáng là cần thiết, nhưng chưa đủ để giúp bạn hoàn thành công việc một cách hiệu quả.
Tìm hiểu thêm: Hiệu quả của thói quen buổi sáng (lợi ích và cách bắt đầu)
Khi một ngày mới bắt đầu, cơ thể và tâm trí chúng ta thường ở trạng thái tràn đầy sinh lực.
Vì Sao Ta Thường Cảm Thấy Hối Hận Vào Buổi Tối?
Có nhiều lý do khiến chúng ta cảm thấy hối hận khi kết thúc một ngày, và một trong số đó là hiện tượng “Ego Depletion” (Sự cạn kiệt ý chí). Nghiên cứu của Baumeister và các đồng nghiệp đã chỉ ra rằng khả năng kiểm soát bản thân của con người suy giảm dần trong ngày. Khi bạn đưa ra nhiều quyết định vào buổi sáng, năng lượng dành cho sự tập trung và tự kiểm soát cũng bị tiêu hao. Đến buổi tối, khả năng duy trì kỷ luật giảm đáng kể, dẫn đến việc dễ dàng trì hoãn hoặc lựa chọn những hành động kém hiệu quả hơn.
Chẳng hạn, bạn có thể đặt mục tiêu ăn uống lành mạnh trong cả ngày, nhưng đến tối, sau một ngày dài làm việc và đưa ra vô số quyết định, bạn cảm thấy quá mệt mỏi để tiếp tục kiểm soát bản thân. Cuối cùng, bạn chọn một món ăn nhanh thay vì một bữa tối lành mạnh như kế hoạch ban đầu.
Sau đó, bạn cảm thấy thất vọng về chính mình và tự hỏi tại sao lại không thể duy trì kỷ luật. Tâm lý này còn được củng cố bởi một hiện tượng khác được nghiên cứu bởi Daniel Kahneman – con người có xu hướng nhớ về những điều tiêu cực nhiều hơn tích cực. Điều này khiến bạn có cảm giác cả ngày là một sự thất bại, dù thực tế bạn đã hoàn thành được khá nhiều việc.
Làm Thế Nào Để Ngăn Chặn Vòng Lặp Hối Hận?
Việc cảm thấy hối hận vào cuối ngày không phải là điều không thể tránh khỏi. Nếu bạn biết cách quản lý thời gian và năng lượng một cách khoa học, bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng này. Một trong những phương pháp hiệu quả nhất là sử dụng kỹ thuật “Implementation Intentions” (Ý định thực thi), được nghiên cứu bởi Peter Gollwitzer. Thay vì chỉ nói một cách mơ hồ về những gì bạn muốn làm, hãy xác định chính xác thời gian, địa điểm và cách thức thực hiện.
Ví dụ, thay vì đặt mục tiêu “Mình sẽ tập thể dục,” hãy đặt một kế hoạch chi tiết hơn: “Mình sẽ tập thể dục vào lúc 7h sáng, tại phòng khách, theo bài tập 20 phút trên YouTube.” Việc có một kế hoạch cụ thể giúp bạn tăng khả năng hoàn thành nhiệm vụ lên đến 91% so với chỉ đặt ý định chung chung.
Ngoài ra, việc thiết lập mục tiêu thực tế cũng là một yếu tố quan trọng. Theo lý thuyết về đặt mục tiêu của Edwin Locke, khi bạn đặt ra những mục tiêu quá tham vọng mà không có kế hoạch cụ thể, bạn dễ dàng cảm thấy áp lực và hối hận khi không đạt được. Vì vậy, thay vì ép bản thân phải đọc 50 trang sách mỗi ngày, hãy thử đặt mục tiêu 10 trang, và nếu có thời gian, bạn có thể đọc thêm. Điều này giúp bạn luôn có cảm giác tiến bộ, thay vì thất bại.
Việc có một kế hoạch cụ thể giúp bạn tăng khả năng hoàn thành nhiệm vụ lên đến 91% so với chỉ đặt ý định chung chung.
Kết Luận
Câu nói “Thức dậy đầy động lực – đi ngủ đầy hối hận” thực sự phản ánh một hiện tượng tâm lý phổ biến trong cuộc sống hiện đại.
Động lực buổi sáng có thể giúp bạn khởi đầu một ngày mới đầy hứng khởi, nhưng nếu không có kế hoạch hợp lý, bạn rất dễ rơi vào cảm giác tiếc nuối vào cuối ngày. Sự cạn kiệt ý chí, tâm lý tiêu cực và việc đặt mục tiêu thiếu thực tế là những nguyên nhân chính khiến bạn cảm thấy không hài lòng với bản thân.
Tuy nhiên, bằng cách áp dụng những phương pháp khoa học như “Implementation Intentions” – quản lý năng lượng hợp lý và thiết lập mục tiêu thực tế, bạn có thể dần thay đổi thói quen và tối ưu hóa hiệu suất làm việc. Hãy nhớ rằng, thành công không đến từ những quyết tâm nhất thời, mà từ sự kiên trì và chiến lược hợp lý mỗi ngày. Khi bạn hiểu rõ cơ chế tâm lý này, bạn sẽ có thể kiểm soát tốt hơn ngày và đi ngủ với sự hài lòng thay vì hối hận.
